De speech van J.D. Vance als gaslighting
Waarom het bezoek van de vicepresident van de VS een keerpunt is in de relatie van Europa en de VS
Terwijl Europese leiders zich in allerlei bochten wringen om aan Trump te vertellen dat zij en hun landen heel erg graag vriendjes wil blijven met Amerika, geeft de nieuwe Amerikaanse regering een consistent signaal. Wat Trump en de zijnen betreft, is de verhouding met Europa een relatie waarin geestelijke mishandeling de norm is.
De kruiperige vleierijen van Europa worden dan ook niet beantwoord met diplomatieke wederkerigheid. Op de fawn-respons van de EU wordt gereageerd met ‘bullying’. Als Europa de serviele vrouw is die het haar partner naar de zin wil maken, is het nieuwe Amerika de gewelddadige echtgenoot die klappen uitdeelt om die vrouw haar plaats te wijzen.
Gaslighting
Eerst reageerde Trump niet op de toenaderingspogingen van de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. En toen er dan uiteindelijk gereageerd werd, was dat om Europa buitenspel te zetten in de onderhandelingen over de toekomst van Oekraïne. Vorige week kwam Pete Hegseth, de kersverse Amerikaanse minister van Defensie, even op bezoek bij de NAVO om ons te vertellen dat er geen toekomst voor Oekraïne in de NAVO is. Hegseth was niet dronken toen hij de aanzet gaf voor de onderhandelingen over dat land door Poetin bij voorbaat alvast de door hem bezette gebieden toe te wijzen.
En dan was er afgelopen week vice-president, J.D. Vance, die het nodig vond om op de Munich Security Conference Europa uit te kafferen en in de zeik te zetten. Het was een sterk staaltje gaslighting. Gaslighting komt voor in gewelddadige relaties. Het is een vorm van geestelijke manipulatie waarbij de ene partner de andere beschuldigt van de dingen die die zelf doet.
De gaslighting van Europa door Vance laat zien dat persoonlijkheidsstoornissen en misbruik binnen relaties ook op macroniveau plaatsvinden. Of misschien kunnen we beter zeggen dat iemand die in persoonlijke relaties aan gaslighting doet, dat ook in het groot doet.
Twee leugens
Vance kwam met twee leugenachtige beschuldigingen die de Europese leiders aanvankelijk met stomheid sloegen. Ze waren bedoeld om Europa van zijn stuk te brengen en zich schuldig te laten voelen. Precies dat wat bij gaslighting gebeurt. De partner weet niet meer wat waar is en wordt daardoor juist kwetsbaar.
Volgens Vance moet de EU zich niet richten op de gevaren van buitenaf maar die van binnenuit. En daar zijn er twee van: migratie en censuur:
1. Europa moet van migratie net zo’n groot probleem maken als het Amerika dat ‘Build that Wall’ schreeuwt. Net zo groot als de populistische partijen in Europa roepen dat het is.
2. Europa doet te veel aan censuur. Want waarom zouden we het fakenieuws van X en de andere platforms als Instagram en Facebook aan banden leggen?
Laten we voor elk van deze beschuldigingen kijken waar de leugen zit en op welke manier Amerika zich er juist zelf schuldig aan maakt.
Migratie?
In tegenstelling tot wat Vance beweert, is migratie niet het grote probleem. Het werkelijke probleem is dat populistische partijen de immigratieproblematiek kunstmatig opblazen om zo op democratische wijze met ondemocratische ideeën aan de macht te komen. De prijs die de democratie daarvoor betaalt, is dat mensen tegen elkaar worden opgezet met een valse voorstelling van zaken. Het doel van deze partijen is om de democratie te verzwakken. Dat is zeker een intern probleem, maar niet zoals Vance beweert.
Waar zit hier de leugen van Vance? Vance is niet geïnteresseerd in onze werkelijke problemen. Hij is erop uit om hier de groepen te steunen die voor elkaar willen krijgen wat Trump en de zijnen in Amerika nu aan het doen zijn: het volledig ontmantelen van de sociale rechtstaat. Net zoals populistische partijen migratie aangrijpen voor een geheime agenda, doet Vance dat open en bloot ten aanzien van de leiders van Europa.
Censuur?
Van censuur hebben wij in Europa te veel. Vance bedoelt dat wij in Europa op moeten houden de gekte van Musk aan banden te leggen. We moeten niet zo bang zijn voor fakenieuws dat verkiezingen zou kunnen beïnvloeden. Als de Amerikaanse 10 jaar Greta Thunberg kan verdragen, moet Europa toch wel tegen een paar maanden Elon Musk kunnen? Het is bedoeld als een grapje, maar Vance laat zich in de kaart kijken.
Thunberg en Musk zijn ongelijke grootheden. Thunberg is nog nooit als bedreiging van een democratie waar dan ook genoemd, maar Elon Musk ondergraaft op dit moment op onconstitutionele wijze Amerikaanse overheidsorganisaties. Thunberg vertelt de waarheid over het klimaat. Musks X is een beerput van onwaarheden.
Als voorbeeld dat het allemaal wel meevalt, haalt Vance Roemenië aan. Maar dat is een slecht voorbeeld. Roemenië, is juist duidelijk bewijs dat nepnieuws een grote bedreiging is voor de democratie. En datzelfde nepnieuws hindert op dit moment de Duitse verkiezingen.
En hier ligt dan wel de grootste leugen. Vance hoort zelf bij een regime dat dankzij fakenieuws via sociale media aan de macht is gekomen. Trump, de vader van alle leugens, is vanzelfsprekend tegen elke vorm van censuur die leugens de mond snoert. Dat waar wij bang voor zijn in Europa is dankzij een gebrek aan gezonde censuur allang gebeurt in Amerika. Er is daar een regering die de democratie actief om zeep helpt. En die regering past actief censuur toe op onderwerpen als klimaatverandering en diversiteit.
Het echte gevaar
Vance mag dan eloquent zijn, uiteindelijk komen uit zijn grote mond verdraaiingen en leugens zoals je dat van een gewelddadige partner mag verwachten. Gaslighting pur sang. Hij volgt het Trump-playbook maar dan met een ogenschijnlijk intellectueel tintje.
Het gevaar voor Europa komt wél van buitenaf. Het stond achter de katheder en las Europa de les. Het zijn Trump, Vance en hun trawanten. En we hebben daar zeker censuur voor nodig. Sterker nog, Europa moet dringend zijn relatie met Amerika herzien.
De reactie van de Duitse defensieminister, Pistorius, was dan ook helder: ‘Dit is onacceptabel’. En bondskanselier Scholz noemde de steun van Vance voor de AfD ‘inmenging in de binnenlandse politiek’. Heel wat beter dan Rutte die vond dat Vance ‘filosofisch’ was.
Er is maar één oplossing voor gaslighting. Therapeuten geven mensen in een gewelddadige relatie altijd het advies de verhouding te beëindigen. En dat is wat Europa moet doen. Europa moet ophouden het onderdanige schoothondje van Amerika te zijn. Het moet een vuist maken, grenzen stellen, een eigen koers varen, ongeacht de prijs.
Want het offer dat we moeten brengen voor de dominantie van een van het rechte pad afgedwaald Amerika is eenvoudigweg te groot.
Alleen heeft Amerika iets wat wij niet hebben: kernwapens. Poetin veegt ons zo van de kaart als Amerika zich van Europa afkeert.