Genocide en moreel relativisme
Hoe plegers en faciliteerders van genocide met hun gedrag een absolute moraal bevestigen
Morele normen zijn enerzijds niet absoluut. Ze komen binnen een cultuur tot ontwikkeling en verschillen per cultuur. Anderzijds zijn ze wel absoluut. Mensen die de morele normen van hun cultuur overschrijden voelen zich schuldig of schamen zich. Daarmee geven ze aan dat ze iets doen wat echt niet kan.
Ook een contextafhankelijke moraal heeft dus zijn innerlijke absoluutheid. Voor het met voeten treden van recht en gerechtigheid – hoe deze termen ook worden ingevuld – wordt uiteindelijk een prijs betaald.
De veel voorkomende verschijnselen van wegkijken, verbloemen, eufemismen gebruiken, waarden met lippendienst belijden, gebeurtenissen verzwijgen of die voortdurend anders framen dan de werkelijkheid, laten zien dat de overheden en media die dit doen zich eigenlijk schamen of schuldig voelen.
Deze leiders en duiders weten dat dit niet kan. Ze weten dat er een genocide plaatsvindt. Ze weten dat ze de sleutel in handen hebben om dit te stoppen, maar ze dragen er juist aan bij. Ze weten dat er een absolute grens overschreden wordt.
Waarom doen ze het dan toch? Het probleem is dat ze niet kunnen toegeven dat ze fout zitten. Dat zou hun schaamte en schuld openbaar maken. En dat is onmogelijk.
Bovendien zijn de belangen te groot:
1. De ideologie die wordt aangehangen moet verdedigd worden.
2. Kolonialisme moet door kunnen gaan voor democratie.
3. De internationale betrekkingen moeten goed blijven.
4. De bedrijfsbelangen moeten beschermd worden.
5. De eigen carrière moet veilig worden gesteld.
De meeste doden vallen doordat mensen op cruciale posten willens en wetens de verkeerde en banale prioriteiten stellen. Etnische zuivering en genocide vinden niet plotsklaps plaats, maar hebben een netwerk van verborgen schaamte en schuld nodig. Ze vinden plaats door achteloze woorden en met een kuch waar een 'nee' gehoord zou moeten worden. Misplaatste lichaamstaal is alles wat nodig is om onze beschaving weg te vagen.
Dat deze mensen hiermee hun menselijkheid verliezen, nemen ze op de koop toe.
Maar de geschiedenis – en wij – zullen dit niet vergeten.
Je machteloos voelen. Machteloos zijn vooral, en je dan opnieuw beseffen hoe zij, de slachtoffers die het treft, zich moeten voelen. Als ze überhaupt nog kunnen en zelfs mogen voelen. En wij staan er ook bij en kijken erna. Van een veilige afstand. Over je schuldig voelen gesproken.
Je laatste alinea zegt het helemaal. En het meest frustrerende van alles is dat het zich steeds herhaald - altijd en overal. Niets onmenselijks is ons mensen vreemd.
Helemaal met je eens. Het is zo ongelooflijk triest allemaal. En dat dekt de lading nog voor geen millimeter. Had je toevallig mijn blog gelezen ; 'Hopeloos'? Dat geeft aardig weer hoe ik het tegenwoordig voel.